Drie verwante families Nijholt uit Nijeholtpade en Oldeholtpade
Datum 19-4-2017
Er zijn drie families die de naam Nijholt in 1811-1812 aannemen, waarvan ik en veel anderen op internet vermoeden dat ze verwant aan elkaar zijn. Dat zijn:
- de familie die begint met Heine Wijbes en Jeltje Siegers, begin 18e eeuw in Nijeholtpade, of misschien met Wijbe Jans en Stijntje Pauls, medio 17e eeuw eveneens in Nijeholtpade
- de familie die begint met Jan Sippes en Jantje Klazen, medio 18e eeuw in Oldeholtpade
- de familie die begint met Jan Willems en Antje Aukes, medio 18e eeuw in Oldeholtpade.
De vermoedens van verwantschap zijn gebaseerd op een aantal akten in het archief van het Nedergerecht Weststellingwerf betreffende Proclamaties (over grondaankoop), Autorisaties (voogdij) etc. De archieven van de Nedergerechten zijn binnen niet al te lange tijd digitaal beschikbaar. Het zou mooi zijn, als we dan een goed gedocumenteerde fragment-genealogie van het voorgeslacht van de drie families kunnen samenstellen.
De afstammelingen van wat we nog maar even deze "drie families" zullen noemen, maken naar ik schat ruim een derde van alle nu levende Nijholten uit.
De Stellingwerfse publicist Fokke Middendorp schreef in 1992 het boek Huus op 'e Miente, het levensverhaal van Barteld Nijholt (1885-1977). In de inleiding doet hij de afstamming uit te doeken, zoals die is uitgezocht door de genealoog Dirk Nijholt (1923-1993) uit Vledder, een achterneef van Barteld.
Hij schrijft daarover:
"In 1648 is er een boer, Jan Jannes in Oldeholtpade, die trouwde met Rixt Sipkes. Zijn zoon Jannes Jan is daar later boer en Stelling. Na twee generaties, Willem Jannes en Jan Willems, komen we bij Jannes Jans (geb. 1758), die getrouwd is met Lipkje Sjoerds. Verder zitten op die lijn Auke, die getrouwd is geweest en drie dochters bij zijn vrouw kreeg, en Willem (geb. 1763), die vrijgezel is gebleven. Auke is voor 1811 overleden en in dat jaar kiezen Jannes, Willem en de drie dochters van Auke de naam Nijholt".
Willem Jannes komen we op internet niet tegen. Hij is ook niet bekend als een van de kinderen van Jannes Jans. En in de aantekeningen van Dirk Nijholt, die in kopie sinds 1998 in mijn bezit zijn, is ook niets terug te vinden.
Over Jan Willems worden we iets beter ingelicht. Maar of de afstamming die Fokke Middendorp op gezag van Dirk Nijholt beschrijft daarom geheel juist is, is de vraag. Ik blijf doorzoeken!
FRAGMENT 1
Dit eerste fragment volgt de mannelijke lijn vanaf de eerste helft van de 16e eeuw tot Jan Sippes en Jantje Klasen, die in 1746 trouwden in Oldeholtpade (generatie I. tot en met VIII.). Zij zijn het beginpunt van één van de drie families. De bron hiervoor is de uitstekend gedocumenteerde kwartierstaat van de kundige genealoog Egbert Lantinga in Wageningen.
Hij zegt daar zelf over:
"Ik heb hiervoor de complete inventaris van het Nedergerecht Weststellingwerf (vanaf 1592) en een deel van dat van Ooststellingwerf (grofweg de periode 1620-1660) doorgenomen. Verder nog het testament van Jets Feyes (Hof van Friesland). Dit geslacht is verre voorfamilie van mij, maar op de één of andere manier heb ik "iets" met het voormalige Westnijeberkoop, een dochternederzetting van Oldeberkoop uit de Middeleeuwen. In het blad De Stelling heb ik begin dit jaar een artikel over de voormalige Ybesloot gepubliceerd die zich daar bevond in het land van Ybe Jans (met de nodige genealogische gegevens). Geboortedata zullen altijd onbekend blijven, sterfdata zijn op basis van diverse aktes bij benadering wel aan te geven (heb ik in sommige gevallen ook gedaan)."
Friesland Genealogy, In list foar alle genealogyske fragen oer famyljes ôfkomstich út Fryslân; Item: Jan Jannis Stellinck en Rixt Sipkes, 14 maart 2009
https://groups.yahoo.com/neo/groups/Friesland-genealogy/conversations/topics/47172
I.
Andries Karstgens te Oldeholtpade (Beneficiaalboeken) [1]
Gehuwd met:
Catrijne [2]
Kinderen:
Carste Andries (zie nr. II.)
II.
Carste Andries,
kinderen (WSW 113-47; juni 1614, verkoop ¾ + ¼ van ½ Steggerda SC22 aan Andries Carsten en Andersjen Andries):
1. Reiger Carsten tr. Hylcke Feijedr (zie kind nr. 2),
2. Feije Carsten,
3. Jan Carsten (zie nr. III.) en
4. Andries Carsten (zie kind nr. 4) [3]
Kind 2: Feije Sijbrandts, wonende Ter Idzard 1578 (Personele Impositie), volmacht Nijeholtpade 1581 (Quaclappen)
Kinderen:
1. Sijbrand Feijes tr. Trine,
2. Jaen Feijes,
3. Jets Feijes (zie nr. III),
4. Hylcke Feijedr tr. Reiger Carsten (br. v. Jan Carsten, zie nr. III.) [4]
Kind 4: Andries Carsten, overl. voor 1614 (WSW 113-48; verkoop ¼ van ½ Steggerda SC 22 door Hendrickien Jansen als moeder van haar 4 kinderen en Ebele Andries aan Andries Carsten en Andersjen Andries) [5]
Gehuwd met:
Hendrickien Jansen.
Uit dit huwelijk:
1. Ebele Andries, won. Steggerda, tr. Griete Jans (WSW 113-123),
zn Andries Ebeles
2. Andersjen Andries, tr. Andries Carsten (zn. Carste Andries samen met Jan Jansen Maes eignr. Steggerda SC22 in 1640)
3. Jochem Andries
4. Trijntien Andries, tr. Jan Luitiens (overl. 1638; WSW 18-446),
kind.
4.1 Jantien en
4.2 Luitien Jans
5. Jan Andries
6. Andries Andries de olde (zie kind nr. 6) [6]
Kind 6: Andries Andries de olde, overl. na 1657, in 1640 eignr Steggerda SC 30 en samen met Ebele Andries eignr Steggerda SC 49 [7]
Gehuwd met:
Reinskjen (Rencke) Luijtjens (WSW 111-39)
Uit dit huwelijk:
1. Andries Andries de jonge, overl. Steggerda voor 1653 (WSW 120-85) tr. voor 1638 (WSW 113-398) Claessien (Cleijs) Reinties (overl. 1666; WSW 82-542), dr van Reintien Pieters;
kind.
1.1 Reintien Andries (overl. 1666) tr. Hebeltien Hartmans en
1.2 Pier Andries te Steggerda tr. Frouckien Renckes
2. Wybe Andries (kind nr. 2)
3. Immetjen Andries, overl. 1657, tr. Hartman Jansen (WSW 82-325)
4. Claessien Andries, tr. Luitien Jans;
kind.
4.1 Jan,
4.2 Renskjen,
4.3 Andries en
4.4 Petertjen Luitjens (WSW 123-51) [8]
Kind 2: Wybe Andries, Steggerda, kocht in mei 1680 samen met Reinder Fyen 6 dagmaat uitterdyck te Peperga, overl. voor 4-5-1682 (Authorisatieboeken WSW) [9]
Gehuwd met:
Geertien Hendriks
Uit dit huwelijk:
1. Reinske (zie kind 2.1),
2. Marchien (jonger dan 25 jaar in 1682) [10]
Kind 2.1: Rinske (Reintien) Wybes, overl. na 1720 [11]
Gehuwd met:
Steven Jans Smit, geb. Oldeberkoop 1650, mr. smid, wonende te Oldeberkoop in 1700, eignr. van twee plaatsen te Oldeberkoop samen met zijn broer Roelof Jans; tevens eignr. van 3,5 dagmaat hooiland in de uitgang van stemnr. 4 te Wolvega, samen met zijn vrouw in wandelkoop verkregen van Dirck Jansen Dryfholt in 1686 in ruil voor 3 dagmaat uitterdyck te Peperga), overl. na 1720, tr. voor 1683 [12]
III.
Jan Carsten (Karsten), won. Westnijeberkoop (Nijeholtpade), verkocht samen met zijn vrouw Jets in 1601 een huisstede aan Reiger Karsten en Hijlcke Feijesdr (WSW 117-187), ontvanger van Nijeholtpade in 1606 samen met Pier Lickles (WSW 117-267), overl. 1613 (laatste vermelding voor juni 1614) [13]
Gehuwd met:
Jets Feijedr, zr. van Jaen en Sijbrant Feijes, overl. na 1640, testament Hof van Friesland 1639 (EEE nr. 3, fol. 66),
Jets tr. (1) Focke,
zn Focke Fockes tr. Sijts Olckesdr (WSW 106-321; 1618);
kind.
1. Focke Fockes,
2. Jets Fockes en
3. Siouck Fockes,
tr. (2) voor april 1617 Elle Fockes (zie hieronder bij huwelijk 2)
Uit het huwelijk van Jets met Jan Carsten:
1. Ibe Jans Carsten (Sententies OSW 1634), samen met zijn moeder eigenaar van Nijeholtpade nr. 4 in 1640, overl. na 17-1-1665 (testament Jets Feijerdr.), tr. Claesien Elles (dr. van Elle Fockes en Janthien Lyckeledr., zie hierna onder Huwelijk 2 van Jets met Elle Fockes);
kind.
1.1 Jan Ibes,
1.2 Lyckle Ibes (begr. RK Oldeholtpade 4-12-1705),
1.3 Ferdu Ibes tr. 1662 Anne Jans Schipper te Joure (zn. Johannes Annes te Nijeholtpade) en
Wemme Ibes (WSW 123-3; 1669)
2. Jaen (Jaene) Jans, tr. (1) Jan Eijses (kind. Jan Jansen en Ferduwe Jans), tr. (2) Jochem Jelles (kind Jets Jochums; "noch seer jonck" in 1639)
3. Jannes Jans Carsten (Zie nr. IV.) [14]
Huwelijk 2 van Jets met Elle Fockes:
Elle Fockes, bloedverwant van Eise Terwisscha (WSW 106-202), stellinck Nijeholtpade, eigenaar Nijeholtpade nrs. 8 en 22 in 1640, broer van Hylcke Fockes tr. Jan Idzes te Oldeholtwolde (WSW 106-30; 1631), tr. (2) voor april 1617 (WSW 106-294) Jets Feijedr. (zie hiervoor bij huwelijk van Jets met Jan Carsten), tr. (1) voor 1601 (WSW 117-189) [15]
Janthien Lyckeledr.
Uit dit huwelijk:
1. Focke Elardi à Nijeholt (WSW 106-321; 1631)
2. Jeltien Elledr., overl. voor 23-9-1661 (WSW 12-57), tr. Wijcher Foppes; kind. Elias en Foppies Wigeri (broer van Pier Foppes tr. Antje Luitjes, dr. Aaltje Piers tr. (1) Jan Pracke uit Diever -vermoord te Franeker- en (2) Nicolaas Idzarda te Wapse)
3. Jantien Elledr., tr. Hans Hebeles Terwischa; kind. (1) Imcke Terwisscha en (2) Jacobien Hans Terwisscha tr. 1651 Johannes Alberti Schouwen uit Heerenveen,
kind.
3.1 Hanso Johannes Schouwen, geb. 1650 (mede-eig. Nijeholtpade stem nr. 8 in 1700), begr. RK Oldeholtpade 29-11-1701, tr. 1675 Lijsbeth Coenjers [kind. (1) Johannes Schouwen en (2) Jacobien Schouwen, overl. ca 1704],
3.2 Jannissien Schouwen en
3.3 Albertus Schouwen
4. Claessien Elledr., tr. Ybe Jans (zn van Jan Carsten en Jets Feijedr., zie nr. III. Kind 1), o.a. zn Lyckle Ybes (mede-eig. Nijeholtpade stem nr. 8 in 1700)
5. Anne Elledr., tr. Johannes Schouwen, overl. voor ca 1659 (WSW 121-65)
6. Wemme Elledr. (zie IV.) [16]
IV.
Jannes (Johannes) Jans Carsten (Sententies OSW 1634), overl. voor januari 1639, tr. voor 1626 (WSW 11-241) [17]
Gehuwd met:
Wemme Ellens, wonende te Nijeholtpade in januari 1639 (WSW 107-378) en te Oldelamer in 1686 (WSW 149-565), overl. voor 27-1-1688 (WSW 125-4)
Uit dit huwelijk:
1. Jan Jannes (zie nr. V.)
2. Jan Jannes Ellens Nijholt, wonende te Oldelamer in 1669 (WSW 149-6) en 1686, tr. Gerecht WSW 28-4-1663 Barbera Peters Nollendr. uit Wolvega
3. Feije Jannes, tr. (1) WSW 1641 Frouckjen Jandr uit Sonnega, won. Harlingen 1688 (WSW 125-4), tr. (2) Harlingen 1645 Fetje Lammerts uit Harlingen
4. Ferdu Jannes, tr. (1) Reinier Sibrandts, tr. (2) Sierp Geerts, gebruiker Nijeholtpade nr. 22 in 1686;
kind. (WSW 125-211; 1692)
4.1 Jannes Sierps tr. Gretjen Jacobs, beiden overl. voor 1706 (dr. Fardouw geb. ca. 1686),
4.2 Claesien Sierps tr. Bonne Sijtses,
4.3 Froucke Sierps,
4.4 Jets Sierps
5. Jantien Jannes, tr. Cleis Jansen overl. voor 1665 (WSW 147-150) [18]
N.B. Feije Jannes, kind nr. 3 van Jannes Jans Carsten en Wemme Ellens, is de stamvader van een familie Nijhout.
V.
Jan Jannis Stellinck, stelling te Nijeholtpade, overl. voor 1689, tr. Gerecht Weststellingwerf 9-1648 (protest van Jan Renckes als oom en voogd van Rixt Sipkes ingetrokken 31 augustus 1648) [19]
Gehuwd met:
Rixt Sipkes, Nijeholtpade, overl. na 1685 (WSW 149-566)
Uit dit huwelijk (WSW 85; 27-4-1689):
1. Jets Jans, overl. voor 1689, tr. Oldeholtpade 2-5-1680 Gosse Gosses uit Nijeholtpade
2. Grietje Jans, overl. voor 1692, tr. Oldeholtpade 3-5-1685 Andries Jochems, overl. voor 1692
3. Sijcke Jans, wonende te Sonnega in 1692, tr. (1) voor 1689 Jochem Egberts, tr. (2) Gerecht Weststellingwerf 1692 Jan Jacobs Dirks uit Oldetrijne
4. Jannes Jans, stelling Nijeholtpade, overl. voor 1706, tr. Cornelisje Geerts, overl. voor 14-12-1707, tr. (2) Joost Tjebbes;
kind.
4.1 Geert,
4.2 Hiltje,
4.3 Jan Jannes ged. Nijeholtpade 1690 en won. Sonnega 1719,
4.4 Rixt Jannes geb. 1692 tr. voor 1719 Jochem Carsten, zn.
4.4.1 Carste Jochems te Noordwolde
5. Sippe Jans (zie nr. VI.)
6. Frouckien Jans, overl. 1706, tr. Hendrick Hendricx, overl. voor 1706 (2 kind.) [20]
VI.
Sippe Jans, geb. Nijeholtpade 1671, belijdenis Nijeholtpade 1704, boer te Nijeholtpade in 1749, overl. Nijeholtpade 1751, tr. ca 1705 [21]
Gehuwd met:
Grietje Jans, Nijeholtpade, overl. Sonnega 1757, tr. Oldeholtpade 18-2-1753 Wybe Hendriks Casemier, Oldeberkoop, won. Sonnega 1755-1757 en Wolvega 1758 (hertr. Grietje Bottes)
Uit dit huwelijk:
1. Jan Sippes sr, huisman te Peperga in 1749 (3 kind.), tr. Schoukje Heines;
kinderen gedoopt te Nijeholtpade:
1.1 Neeltje (1740),
1.2 Geertje Jans, tr. Steenwijkerwold 1769 Gosen Jacobs uit De Ronde Blesse;
1.3 Sippe (Sibbe) Jans (1742), wonende te Paasloo in 1795 (Volkstelling), tr. Blesdijke 1775 Hillegje Jannes Nienhuis uit Blesdijke;
1.4 Tiese Jans (1747), huisman op De Eese in 1794, tr. Blesdijke 1778 Froukje Jannes Nienhuis uit Blesdijke
2. Jan Sippes jr zie nr. VII.)
3. Rixt Sippes, ged. Ter Idzard 1710, overl. Nijeholtpade 1796. boerinne te Nijeholtpade in 1749 (2 volw., 2 kind.), tr. Oldeberkoop 1738 Sibe Aukes, Oldeberkoop (nageslacht nam de achternaam Bultsma aan), zn. van Auke Broers en Jantje Meinen.
4. Froukje Sippes, geb. ca 1722, tr. Oldeholtpade 1749 Wybe Jacobs, Nijeholtpade, zn. Jacob Wieben tr. Steenwijk 1790 Grietjen Luijkas, dr. Jacobjen Wijbes tr. Jan Roelofs, huisman te Nijeholtpade
5. Jannes Sippes (Authorisaties WSW 3-7-1749), overl. Oldeholtpade 1795 [22]
VII.
Jan Sippes (junior) (Jan Sippen), wonende in 1749 met vrouw en 1 kind in Nijeholtpade, overl. Oldeholtpade 1773, tr. Oldeholtpade 24-4-1746 [23]
Gehuwd met:
Jantje Klasen, ged. Donkerbroek 17-3-1718, bij huwelijk
afkomstig uit Nijeholtpade, bel. Oldeholtpade 1746, overl. Noordwolde 1798.
Uit dit huwelijk:
1. Grietje Jans, geb. Nijeholtpade 5-4-1748, tr. Oldeholtpade 28-1-1773 Doeke Adams uit Noordwolde
2. Sippe Jans Bultsma, geb. Nijeholtpade ofOldeholtpade 11-4-1750, overl. Oldeholtpade 10-1-1806, tr. Oldeholtpade 6-5-1775 Antje Jans Bult, geb. Sonnega 26-2-1755, bij huwelijk afkomstig uit Wolvega
3. Klaas Jans Sippen, geb. Nijeholtpade 1-7-1753, arbeider te Noordwolde in 1797, tr. Oldeholtpade 13-12-1778 Geertje Hanses uit Nijeholtpade, nageslacht Sinkgraven te Eelde e.o.
4. Wybe Jans Nijholt, geb. Nijeholtpade 22-11-1757, arbeider te Noordwolde in 1797 (later te Wolvega), tr. Nijeholtpade 25-1-1789 Geesjen Foppes uit Lemmer
5. Froukje Jans, geb. Nijeholtpade 17-10-1760 tr. Oldeholtpade 20-7-1788 Jan Jans van De Idzard, wonende te Steggerda in 1797 [WSW 15-50] [24] [25]
[1] Kwartierstaat
Egbert Lantinga, versie 2 april 2017 , https://lantinga.webklik.nl/page/lantinga,
kwartier 10752
[2] Idem, kwartier 10753
[3] Idem, kwartier 5376
[4] Idem, kwartier 5378
[5] Idem, kwartier 9464
[6] Idem, kwartier 9465
[7] Idem, kwartier 4732
[8] Idem, kwartier 4733
[9] Idem, kwartier 2366
[10] Idem, kwartier 2367
[11] Idem, kwartier 1183
[12] Idem, kwartier 1182
[13] Idem, kwartier 2688
[14] Idem, kwartier 2689
[15] Idem, kwartier 2690
[16] Idem, kwartier 2691
[17] Idem, kwartier 1344
[18] Idem, kwartier 1345
[19] Idem, kwartier 672
[20] Idem, kwartier 673
[21] Idem, kwartier 336
[22] Idem, kwartier 337
[23] Idem, kwartier 168
[24] Idem, kwartier 169
[25] Idem, kwartier 84 (Sippe Jans Bultsma)
[26] Idem, kwartier 5388
[27] Idem, kwartier 2694
[28] Idem, kwartier 2695
[29] Idem, kwartier 1346
[30] Idem, kwartier 1347
[31] Idem, kwartier 672
[32] Idem, kwartier 673
FRAGMENT 2.
Dit tweede fragment volgt de mannelijke lijn vanaf de eerste helft van de 16e eeuw tot Rixt Sipkes en Jan Jannes Stellinck, die in 1648 trouwden in Nijeholtpade (generatie I. tot en met III.). Het is een tweede afstammingsreeks voor de familie die begint met Jan Sippes en Jantje Klasen, die in 1746 trouwden in Oldeholtpade.
Hierin komen ook Wijbe en Jan Renckes Nijholt voor, de broers die een fideïcommis vestigden op hun bezit, dat pas in 1829 is vervallen.
De bron voor dit fragment is weer de kwartierstaat van Egbert Lantinga in Wageningen.
I.
Jan Tjabbes,
kind.
1. Rencke Jans (nr. II.) en
2. Wybe Jans Tjabbes (Nijeholtpade 1596; WSW 117) [1]
II.
Rencke Jans Tiabeles, overl. Nijeholtpade voor september 1613 (WSW 106-182), tr. voor 1595 (koop dagmaat weiland te West-Nijeberkoop onder de klokslag van Nijeholtpade; naastliggers Joseph Lyckles en Pier Lyckles) [2]
Gehuwd met:
Sijck Sipckdr., overl. na 1641 (WSW 108-135)
Uit dit huwelijk:
1. Jan Renckes Nijholt, overl. Nijeholtpade voor 9-11-1670
2. Wijbe Renckes, overl. Nijeholtpade na 21-10-1650 (bron: website Loek Nijholt, aldus Egbert Lantinga)
3. Antie Renckes (nr. III.)
4. Sipcke Renckes van Nijholt (WSW 23-49; 1641) [3]
III.
Sippe Bees (Sipke Baes), won. Ouwster-Nijega ca. 1605 en Sint Johannesga 1632, overl. voor 1640 (Sippe Bees weeskind eignr. Rotsterhaule nr. 7), tr. (1) Giel Sipkedr., tr. (2) Gerecht WSW 14-12-1632 (3e proclamatie Schoterland 12-12-1632) [4]
Gehuwd met:
Antien Renckes, overl. voor 1640
Uit dit huwelijk: Rixt Sippes (nr. IV.) [5]
IV.
Jan Jannis Stellinck, stelling te Nijeholtpade, overl. voor 1689, tr. Gerecht Weststellingwerf 9-1648 (protest van Jan Renckes als oom en voogd van Rixt Sipkes ingetrokken 31 augustus 1648) [6]
Gehuwd met:
Rixt Sipkes, Nijeholtpade, overl. na 1685 (WSW 149-566)
Zie verder onder fragment 1, nr. V.
[1] Idem,
kwartier 5388
[2] Idem, kwartier 2694
[3] Idem, kwartier 2695
[4] Idem, kwartier 1346
[5] Idem, kwartier 1347
[6] Idem, kwartier 672
[7] Idem, kwartier 673